Dnia 4 kwietnia 2025 r. sejm przyjął nowe przepisy dotyczące wysokości składki zdrowotnej dla przedsiębiorców. Zmiany obejmą osoby prowadzące działalność gospodarczą i zaczną obowiązywać od 1 stycznia 2026 r. Od 2026 roku zmienią się zasady jej naliczania oraz zniesiona zostanie możliwość odliczania części składki zdrowotnej od podatku. Część przedsiębiorców zyska, ale to, czy zmiany będą korzystne, zależy od zarobków i wybranej formy opodatkowania.
Jak zapewnia rząd, celem reformy jest uproszczenie systemu, poprawa warunków prowadzenia firmy dla części przedsiębiorców oraz ulga dla sektora MŚP (małych i średnich przedsiębiorstw)
Składka zdrowotna na skali podatkowej – zmiany
Jak jest obecnie?
Osoby rozliczające się według skali podatkowej, mają obowiązek odprowadzania składki zdrowotnej w wysokości 9% swojego dochodu. Dla tej formy opodatkowania ustalona jest również wartość składki minimalnej, która wynosi 9% od 75% minimalnego wynagrodzenia.
W dalszym ciągu po zmianach wprowadzonych przez Polski Ład przedsiębiorcy rozliczający się na zasadach ogólnych nie mogą odliczyć składki zdrowotnej od dochodu ani zaliczyć jej do kosztów uzyskania przychodów.
Jak będzie od 2026 r.?
Składka zdrowotna będzie składała się z dwóch części, uzależnionych od miesięcznych dochodów z działalności gospodarczej:
- Część ryczałtowa, stała: 9% od 75% minimalnego wynagrodzenia w przypadku przedsiębiorców osiągających w danym miesiącu dochód do wysokości 1,5-krotności przeciętnego wynagrodzenia;
- Część procentowa, zmienna (od nadwyżki): 4,9% od nadwyżki ponad 1,5-krotność przeciętnego wynagrodzenia;
Dodatkowo zapłaconych składek zdrowotnych nie można będzie odliczyć od dochodu dla celów podatkowych. Przedsiębiorcy rozliczający się na skali podatkowej nie mają możliwości odliczenia składki zdrowotnej również aktualnie, więc w tym zakresie nic się nie zmieni.
Składka zdrowotna na podatku liniowym – zmiany
Jak jest obecnie?
Osoby, które rozliczają się na zasadach podatku liniowego, są zobowiązane do odprowadzania składki zdrowotnej w wysokości 4,9% swojego dochodu. Podatek liniowy również podlega minimalnej składce zdrowotnej, która wynosi 9% od 75% minimalnego wynagrodzenia za pracę.
Osoby rozliczające się metodą podatku liniowego mają możliwość odliczenia zapłaconej składki zdrowotnej od podstawy opodatkowania lub zaliczenia jej w koszty uzyskania przychodu. Jednakże istnieje limit odliczenia, który w 2025 r. wynosi 12 900 zł.
Jak będzie od 2026 r.?
Tak samo jak w przypadku skali, składka zdrowotna będzie składała się z dwóch części, uzależnionych od miesięcznych dochodów z działalności gospodarczej:
- Część ryczałtowa, stała: 9% od 75% minimalnego wynagrodzenia w przypadku przedsiębiorców osiągających w danym miesiącu dochód do wysokości 1,5-krotności przeciętnego wynagrodzenia;
- Część procentowa, zmienna (od nadwyżki): 4,9% od nadwyżki ponad 1,5-krotność przeciętnego wynagrodzenia;
Dodatkowo zapłaconych składek zdrowotnych nie można będzie odliczyć od dochodu dla celów podatkowych.
W 2025 roku osoby na podatku liniowym mogą odliczyć maksymalnie 12 900 zł składki zdrowotnej. Co realnie obniża ich podatek o 23,9% z tej kwoty (czyli o 3 083,10 zł) W skład tej korzyści wchodzi 19% podatku liniowego oraz 4,9% składki zdrowotnej, jeśli składka jest księgowana jako koszt. Dzięki temu oszczędność na odliczeniu składki zdrowotnej wynosi 3 083,10 zł rocznie.
Po zmianach, które wejdą w życie w 2026 roku, rzeczywista oszczędność wynosiłaby jedynie 677,70 zł rocznie. To różnica między tym, ile zaoszczędzisz na niższej składce zdrowotnej (3 760,80 zł), a tym, czego nie będziesz już mógł odliczyć od podatku (3 083,10 zł).
Składka zdrowotna na ryczałcie – zmiany
Jak jest obecnie?
Stawki składki zdrowotnej dla ryczałtu ewidencjonowanego są uzależnione nie od minimalnego, a od przeciętnego wynagrodzenia. Są też podzielone na trzy progi zależne od przychodu. W 2025 r. nowe stawki składki zdrowotnej na ryczałcie wynoszą:
- do 60 000 zł przychodu – 66 zł miesięcznie (60% przeciętnego wynagrodzenia, czyli 5 129,51 zł x 9%)
- pomiędzy 60 000 zł a 300 000 zł – 43 zł miesięcznie (100% przeciętnego wynagrodzenia, czyli 8 549,18 zł x 9%)
- powyżej 300 000 zł – 1,384.97 zł miesięcznie (180% przeciętnego wynagrodzenia, czyli 15 388, 52 zł x 9%)
Dodatkowo, przedsiębiorcy, którzy wybrali ryczałt od przychodów, mogą odliczyć 50% zapłaconej składki zdrowotnej. W praktyce oznacza to, że połowa wpłaconych składek może zostać zaliczona do kosztów uzyskania przychodu, co obniża podstawę opodatkowania.
Jak będzie od 2026 r.?
Składka zdrowotna będzie składała się z dwóch części, uzależnionych od miesięcznych przychodów z działalności gospodarczej:
- Część ryczałtowa, stała: 9% od 75% minimalnego wynagrodzenia – w przypadku przedsiębiorców osiągających w danym miesiącu przychód do wysokości 3-krotności przeciętnego wynagrodzenia
- Część procentowa, zmienna (od nadwyżki): 3,5% od nadwyżki ponad 3-krotność przeciętnego wynagrodzenia
Dodatkowo zapłaconych składek zdrowotnych nie można będzie odliczyć od przychodu dla celów podatkowych.
Przykładowo, jeśli w 2025 r. rozliczasz się na ryczałcie 12% i płacisz 769,43 zł składki zdrowotnej/m-c (przychód roczny między 60 000 zł a 300 000 zł) to zyskujesz dodatkowo 554,04 zł rocznie (769,43 zł * 0,5 = 384,72 zł * 0,12 = 46,17 zł * 12 miesięcy = 554,04 zł). Od 2026 r. nie będziesz mógł zrobić takiego odliczenia, dlatego Twoja roczna oszczędność zmniejszy się o ustaloną w ten sposób kwotę.
Podsumowując, przedsiębiorcy na ryczałcie z niższymi przychodami skorzystają na nowych przepisach, natomiast ci z wyższymi przychodami, powyżej 56 000 zł miesięcznie, będą musieli liczyć się z wyższymi składkami zdrowotnymi.
Nasza ocena
Zmiana składki zdrowotnej od 2026 roku jest pozornie korzystna dla większości mniejszych podatników, ale bardzo niekorzystna dla ryczałtowców zarabiających powyżej 55 tysięcy złotych. Ucierpią na tym również osoby na podatku liniowym poprzez brak możliwości odliczenia zapłaconych składek od dochodu. Do tej pory możliwe było odliczenie maksymalnie 12 900 zł, dzięki temu oszczędność na odliczeniu składki zdrowotnej wynosiła 3 083,10 zł rocznie. Po zmianach, które wejdą w życie w 2026 roku, rzeczywista oszczędność wynosić będzie jedynie 677,70. Dodatkowo również ryczałtowcy nie będą już dłużej mogli odliczyć składek od przychodu, co także uszczupli ich oszczędności.
Na minus również skomplikowanie obliczeń składki (stała + zmienna część). Nie buduje to przewidywalności i jasności w kwestiach podatkowych. Warto zwrócić uwagę, że zmiany w odliczeniu składki zdrowotnej mogą być odczuwalne nie tylko finansowo, ale również organizacyjnie – nowy sposób rozliczania wymagać będzie większego zaangażowania w śledzenie przepisów i dokładniejszego kalkulowania składek. W efekcie przedsiębiorcy, którzy dotąd korzystali z uproszczonych form opodatkowania właśnie ze względu na ich przejrzystość, zamiast zapowiadanej stabilizacji systemu, otrzymają kolejną warstwę biurokratycznej łamigłówki.
Jaką formę opodatkowania wybrać?
Wybór optymalnej formy opodatkowania w 2026 roku będzie wymagał większej niż dotąd rozwagi. Zmiany w zasadach naliczania składki zdrowotnej oraz ograniczenie możliwości jej odliczenia sprawiają, że to, co opłacało się w poprzednich latach, niekoniecznie będzie korzystne po reformie.
Przy niskich dochodach – do 12 000 zł miesięcznie – najbardziej opłacalna pozostaje skala podatkowa. Przemawiają za tym nie tylko niska składka zdrowotna, ale też dostępność ulg podatkowych.
Dla osób zarabiających od 12 000 do 25 000 zł miesięcznie sensowne mogą być zarówno skala, jak i podatek liniowy – w tym przedziale obie formy oferują pewne oszczędności, a wybór zależy już od indywidualnej sytuacji podatnika, np. możliwości korzystania z ulg.
W przypadku dochodów mieszczących się między 25 000 a 50 000 zł miesięcznie, przewagę zyskuje podatek liniowy – oferuje niższą składkę zdrowotną i większą przewidywalność kosztów. Nadal jednak trzeba pamiętać, że od 2026 roku zniknie możliwość odliczenia składki od dochodu, co wpływa na realne obciążenia.
Dla osób na ryczałcie, korzystne warunki kończą się przy miesięcznym przychodzie rzędu 56 000 zł. Do tego poziomu ryczałt może być opłacalny, choć należy brać pod uwagę, że po reformie składki zdrowotnej nie będzie można jej odliczyć od przychodu. To znacząca zmiana, która pomniejsza atrakcyjność tej formy rozliczenia. Po przekroczeniu progu 56 000 zł przychodu ryczałt traci jakikolwiek sens – w tej sytuacji bardziej opłacalna może być skala lub liniówka.
Rok 2026 przyniesie nie tylko nowe stawki i zasady naliczania składki zdrowotnej, ale również konieczność dokładniejszej analizy przy wyborze formy opodatkowania. Uniwersalnych rozwiązań nie ma – kluczowe będzie dopasowanie formy do poziomu dochodów i specyfiki działalności.
Jak zmienić formę opodatkowania działalności?
Przedsiębiorcy zarejestrowani w CEIDG mogą przesyłać informacje o zmianach w swojej firmie do urzędu skarbowego przez Konto Przedsiębiorcy na Biznes.gov.pl.
Aby zmienić formę opodatkowania, należy złożyć w tej sprawie oświadczenie Naczelnikowi Urzędu Skarbowego w terminie:
- do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym uzyskamy pierwszy w danym roku przychód z działalności gospodarczej (najczęściej będzie to 20. lutego),
- do końca roku – gdy pierwszy przychód uzyskamy w grudniu danego roku.
Oświadczenie można złożyć we wniosku o zmianę danych firmy na stronie Biznes.gov.pl.
W elektronicznym kreatorze należy wskazać wybraną formę opodatkowania spośród trzech dostępnych.
Pamiętaj! Ten wybór oznacza jednocześnie rezygnację z formy dotychczasowej, a wskazana nowa forma dotyczy przyszłego podatku. Tak przygotowany wniosek wystarczy podpisać i wysłać.